Kujdesi dentar gjate emergjences Covid19: Keshilla per pacientin – Dr. Onalda Dai dhe Dr. Lorena Karanxha
Ne Shqiperi, si edhe ne shumicen e shteteve te prekura nga pandemia, klinikat dentare jane te mbyllura ose ofrojne asistence vetem per rastet emergjente. Nje emergjence dentare konsiderohet nje situate e cila mund te jete e rrezikshme per jeten e pacientit ose mund te demtoj ndjeshem cilesine e jetes se tij. Te tilla jane: Hemoragjia e pakontrolluar, nje infeksion me edeme brenda ose perreth gojes, nje traume e rendesishme e indeve te buta ose te forta, nje dhimbje e forte dhembi qe zgjat shume dhe nuk ndalon pas perdorimit te analgjezikeve. Ne te tilla raste paraqitja e pacientit ne sherbimet e urgjences dentare eshte e domosdoshme.
Ne cdo situate tjeter, behet e rendesishme pershtatja e sjelljeve qe shmangin domosdoshmerine per tu paraqitur ne sherbimet e urgjencave dentare, nepermjet parandalimit dhe menaxhimit shtepiak te problemeve dentare.
Instrumentat parandalues jane te njejtet qe vlejne ne cdo situate, por qe marrin nje rendesi te vecante ne kushtet e nje emergjence pandemike:
- Nje higjiene e mire e gojes
- Konsumimi i vakteve ushqimore te rregullta, duke shmangur vaktet e ndermjetme te sheqerosura
- Shmangia e ushqimeve te forta qe mund te shkaktojne thyerje te dhembeve apo renie te mbushjeve.
- Perdorimi jo agresiv i fillit dentare per te mos shkaktuar renie te mbushjeve jo te qendrueshme.
Ne rastet kur jemi perballe nje problemi dentar, konsultimi me mjekun tuaj stomatolog eshte thelbesor per menaxhimin e mire te problemit. Disa rekomandime per menaxhimin e te tilla problemeve ne kushte shtepie jane si vijon:
Dhimbje dhembi: Rekomandohet perdorimi i Paracetamolit 1000mg ne rast dhimbje (jo me shume se 2000 mg ne dite) dhe shmangia e ngacmimit direkt te dhembit nga ushqimet.
Irritim i mishrave te dhembeve: Permiresimi i furcimit te dhembeve shpesh e permireson situaten. Gjithashtu berja e gargareve me uje te vaket me kripe dhe perdorimi i ujit oksigjene me pak pambuk mbi mishrat e dhembeve, e lehteson irritimin.
Probleme me aparatin per drejtimin e dhembeve:
Aparatet funsionale: Nese pacienti eshte duke perdorur nje aparat funksional per modifikimin e rritjes se nofullave dhe ka probleme me mbajtjen e tij, per shkak se ndjen dhimbje ose per shkak se aparati nuk qendron mire ne goje, keshillojme ta nderprese perdorimin e tij deri ne fund te emergjences.
Maskerinat transparente: Keshillojme qe pacienti te vazhdoj normalisht mbajtjen dhe nderrimin e maskerinave deri tek numri i fundit qe i eshte dorezuar dhe te mbaj maskerinen e fundit deri ne perfundim te emergjences. Nese e humbet ose e demton maskerinen, keshillojme te kthehet tek maskerina paraardhese ose te provoj te vendos maskerinen pasardhese nese eshte e mundur.
Aparatet fikse me braketa: Problemi me i shpeshte qe ndodh me braketat eshte shkeputja e tyre nga siperfaqja e dhembit. Nese pacienti ndjen qe braketa e ka humbur kontaktin me siperfaqjen e dhembit por eshte akoma stabel, keshillojme ta mbaj keshtu pa bere asgje. Nese braketa ka shume levizshmeri, pacienti duhet te perpiqet ta heq. Nese braketa ose nje pjese e harkut te aparatit shkakton irritim te mukozes ose mishrave te dhembeve, keshillohet te mbullohet siper me dyll ortodontik qe mund te blihet ne farmaci.
Frakture e dhembit: Nese ndodh nje goditje e dhembit me shkeputje te nje pjese ose te gjithe dhembit, eshte shume e rendesishme te ruhet fragmenti duke e futur ne nje gote me qumesht ose me uje. Menjehere me pas duhet telefonuar mjeku juaj stomatolog qe do t’ju udheheq ne hapat e mepasshem.
Shkeputja e nje kurore ose ure porcelani te ngjitur: duhet bere perpjekje per ta rivendosur ose pa asnje ngjitese nese eshte stabel, ose me ngjitesin e protezave te levizshme. Kujdes: mos perdorni ngjites te forte.Probleme me protezen e levizshme: Nese levizshmeria e protezes rritet, keshillohet perdorimi i ngjitesit specifik per protezen qe mund te blihet ne farmaci. Nese proteza thyhet, nuk rekomandohet ngjitja me metoda shtepiake pasi mund ta bej protezen te parekuperueshme.