Vitamina D ne shendetin tonë gjatë COVID-19 – Inf. Erinda Biba

Aprile 23, 2020Erinda BibaCovid-19CoronavirusCovid-19koronavirusSARS-CoV-21

Mbas përhapjes së pandemisë shumë zakone kanë ndryshuar ne jetën tonë, një nga këto është edhe ekspozimi i trupit në diell. Trupi thith vitaminën D kryesisht përmes sintezës se tij në lekurë nën ndikimin e rrezatimit diellor ultravjollce, prandaj është dhe i njohur si vitamina e diellit.

Sa e rëndësishëm është vitamina D për organizmin tonë ?

Në vitet e fundit një numër i madh studimesh kanë nxjerrë në pah rolin e rëndësishëm të vitaminës D në shëndetin e përgjithshëm të trupit. Ndikon në shëndetin tonë mendor pasi lidhet drejtpërdrejt me sistemin nervor dhe funksionin e tij. Është vërtetuar se ndihmon në parandalimin e frakturave te kockave ne rast rënieje, luan një rol të rëndësishem në forcimin e sistemit imunitar,kontrollin e sheqerit parandalimin e sëmundjeve serioze siç janë format e ndryshme të kancerit ,  sklerozës, e sëmundjeve psihiatrike. Ka një efekt domethënës në peshën e trupit dhe shpërndarjen e yndyrës. Studime  tregojnë se sa më shumë nivele të larta të vitaminës D3 të ndodhet ne trupin e njeriut, aq më shumë peshë dhe yndyrë humbnin njerzit nga vendet “e duhura”.

Cilat janë simptomatat e mungesës të vitaminës D?

Lodhja, letargjia dhe dhimbjet e muskujve janë vetëm fillimi i fazës së mungesës dhe pamjaftueshmërisë. Por simptomat mund të shfaqen dhe me kalimin afatgjatësisë së kohës ne formën  e stresit, e ankthit apo të depresionit, dhimbje kronike, dhimbje në nyje, paaftësi për tu përqendruar, dhimbje koke. Mungesa e tij çon në nivela të ulta të kalçiumit dhe të fosforit në gjak ,osteomacia dhe osteoporosi. Kur këto bëhen kronike, atëherë problemet rriten .

Cilat janë grupet me te rrezikuara me nivel të ulët të vitaminës D ?

Grupet qe kanë rrezikun më të madh janë : Njerëzit me ekspozim të zvogëluar në rrezet e diellit,foshnjat dhe fëmijët deri 5-vjec,të moshuarit ,gratë ne menopauz,njerëzit me lëkurë të errët,njerëzit me probleme me metabolizmin e yndyrës (p.sh. sëmundje të mëlçisë, kolit ulçerativ).

Nga mund të marrim vitaminën D?

Burimi kryesor i vitaminës D më i lehtë per tu përvetsuar dhe mbi te gjitha falas eshte dielli. Mund të marrim vitaminën në mënyrë tradicionale duke  ekspozuar trupin  në diell në ballkonet tona për 10-15 min nga ora 10 e paradites deri në orën 2 të drekës, kohëzgjatje që konsiderohet e mjaftueshme për ti krijuar trupit sasinë e nevojshme të vitaminës D. Majfton te ekspozojmë 18% të trupit (siç është pjesa e brëndshme e pëllëmbës, fytyra dhe këmbët). Sigurisht ekspozimi në diell në këto orë është me rrezik të madh për kancerin e lëkurës kështu që këshillohet ekspozimi i moderuar.

Një mënyrë tjetër që të marrim vitaminën D është ndërmjet ushqimeve qe kanë vitamin D siç është një familje e madhe e peshqëve me yndyrë si salmon, skubri, ton, kod, trofta, sardelet etj., por  gjithashtu vitamin D kanë edhe vezët (e verdha e vezës), mëlçia e viçit, karkalecat e detit, kërpudhat etj.

Për rastet kur vitamina D nuk është e mjaftueshme për nevojat e trupit për arsye natyrale të organizmit  mund të aplikohet terapi ne formën e suplementeve . Kjo terapi konsiderohet e sigurt  dhe nuk ka treguar efekte dytësore gjate kohezgjatjes së saj. Doza e rekomanduar e vitaminës varet nga mosha , nga niveli i saj në gjak dhe përcaktohet nga mjeku trajtues. Në pergjithësi kërkime të ndryshme kanë treguar se doza qe duhet të merret  është 800-1000 IU ne ditë per moshat nga 5 vjec e lartë,foshnjet nga 0-12 është 400IU ne ditë,per femijët ështe 400-800IU në ditë. 

Ne këtë periudhë qe përjetojme me epideminë COVID 19 të mundohemi të ndihmojmë imunitetin e organizmit tonë. Duke ditur qe izolimi na bën më të vështir të plotësojmë nevojat qe kemi me vitaminën D  vetëm me anën e diellit, të bëjmë përpjekje të ndihmojmë organizmin me anën dietike dhe suplimentare.